اصول حسابداری

اصول حسابداری چیست؟

اصول حسابداری ابتدا توسط مفروضات حسابداری انجام می شود. و پس از آن توسط اصول حسابداری عملی می شود. حال بررسی کنیم که اصول حسابداری چیست؟ در حالت کلی مبانی، قواعد و رهنمودهای حاکم بر اندازه گیری، طبقه بندی و گزارش نتایج و معاملات و عملیات مالی و رویدادهای دارای اثر مالی بر یک موسسه را اصول حسابداری می گویند. در حقیقت اصول حسابداری نقش دستور العملی اجرایِ روشن‌ و مشخصی‌ را جهت ثبت و گزارش گری مالی بر عهده دارد.

این اصول روش تعیین سود را مشخص و چگونگی گزارش وضعیت مالی یک موسسه را روشن می نمایند. در ادامه به بررسی در مورد اصول حسابداری خواهیم پرداخت.

انواع اصول حسابداری

اصول حسابداری مطابق با اصول پذیرفته شده در ایران بصورت زیر دسته بندی می شود:

• اصل افشا
• اصل بهای تمام شده
• اصـل تحقق درآمد
• اصل مقابله هزینه ها با درآمد

اصل افشای کامل اطلاعات

بر اساس اصل افشا شما باید کلیه رویدادها و وقایع مالی با اهمیت مربوط به کسب و کار را بطور مناسب و کامل، افشاء کنید.

بر اساس همین اصل هر گونه اطلاعات درباره رویدادها و وقایع مالی که بتواند در تصمیم گیری ذی نفعان گزارش های مالی تاثیر داشته باشد را افشا می نامند. حالا این اطلاعات به صورت گزارش های جمعی باشد و یا در متن صورت های مالی و یا ضمائم از راه یادداشت های توضیحی همراه با گزارشات مالی قرار بگیرد.

• اصل افشا کامل اطلاعات به معنا افشاء هر چیزی نیست.
• در اصل افشاء اطلاعات، باید هزینه تهیه و افشاء و همچنین مربوط بودن آن، مورد توجه قرار گیرد.

اصل بهای تمام شده

محاسبه بهای تمام ‌شده محصولات یک واحد تولیدی و یا خدماتی توسط تکنیک هایی انمجا می شود. که اصطلاحا حسابداری بهای تمام ‌شده نامیده می شود. جمع بهای کالا به معنای محاسبه هزینه‌های مستقیم موثر در تولید کالا یا ارائه یک خدمت می باشد.

بر اساس اصل بهـای تمام شده (cost principle)، مبادلات حسابداری باید در تاریخ وقوع به جمع بها در دفاتر ثبت ‌شوند. یا به تعرفی دیگر مقادیر ثبتی در سیستم حسابداری باید با استفاده از بهای نهایی تاریخی اندازه‌گیری شوند.

باییستی بدانید که قیمت‌ های تحقق یافته در معاملات ارزش های مختلفی مانند ارزش واقعی، ارزش جاری، ارزش جایگزینی و غیره دارند. ولی در حسابداری کنونی قیمت ‌های تحقق یافته در معاملات، به اصطلاح به جمع بها یا ارزش تاریخی می گویند.

این ارزش تاریخی یک سری معایب و یک سری مزیت هم دارد.

مزیت بهای تمام شده تاریخی

• واقعی و قابل اتکا می باشد.
• نشان دهنده ارزش متعارف دارایی در تاریخ تحصیل می باشد.
• قابل رسیدگی و ردیابی است.

معایب روش بهای کلی تاریخی

• تغییرات ارزش دارایی ها در طول سال های متمادی در نظر گرفته نمی شود.
• تغییرات ارزش پول در زمان مورد توجه قرار نمی گیرد.

اصل تحقق درآمد

بر اساس اصل تحقـق در آمد ( Revenue principle ) درآمد زمانی که کسب می شود بایستی ثبت شود، و نه پیش از آن.

مطابق با اصل درآمد، بایستی سه شرط زیر برای ثبت درآمد کسب گردد:

• عملیات مربوط به تحصیل درآمد تکمیل شده باشد.
• مبلغ درآمد بطور معقول و مطمئن قابل اندازه گیری باشد.
• قابلیت وصول آن بطور معقول، مطمئن باشد.

اصل مقابله هزینه ها و درآمد ها

مطابق با  اصل مقابله هزینه ها و درآمد ها و یا اصل تطابق ( matching principle )، هزینه ‌های انجام شده برای ایجاد درآمد، بایستی به حساب دوره ای که درآمد در آن تحصیل گردیده ابلاغ شود.

به عبارت دیگر، سود هر دوره تفاوت میان درآمد های تحصیل شده و هزینه‌های تحمیل شده جهت کسب درآمد همان دوره می باشد. بر اساس اصل تطابق خیلی از هزینه‌ های انجام شده در دوره های جاری، به علت داشتن منافع آتی بعنوان دارایی در دفاتر و صورت های مالی ثبت و گزارش می ‌شوند.

مزیت استفاده از اصول حسابداری

در واقع اصول حسابداری همان قوانین و مفاهیم کلی حاکم بر حوزه حسابداری می باشند. این دسته از قوانین که از آن‌ها بعنوان اصول و دستورالعمل‌های اصلی حسابداری دکر می شود. زمینه‌ای را مهیا می نمایند تا قوانین بتوانند دقیق‌ تر، پیچیده تر و حتی قانونی‌ تر حسابرسی شوند.

زمانی که یک شرکت صورت‌ های مالی خود را ارائه می‌ دهد نیاز است تا در تهیه آنها از اصول حسابداری مورد استفاده قرار دهد.

در حالت کلی تبعیت از اصول حسابداری می‌ تواند مزیت های زیر را به همراه داشته باشد:

• قابلیت انعطاف پذیری
• انجام آسان حسابرسی
• قابلیت مقایسه